Zonguldak’ta yerin metrelerce altındaki taş kömürünü gün yüzüne çıkarmak için alın teri döken Türkiye Taşkömürü Kurumu işçileri, zorlu çalışma koşullarında kazandıkları deneyimlerle afetlerde arama kurtarma çalışmalarına da destek sağlıyor.
1999 Marmara ve Düzce depremleri ile Van ve Elazığ depremlerinde enkaz altında kalan çok sayıda kişiyi sağ çıkartan madenciler, Kahramanmaraş merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından da bölgeye giderek kurtarma çalışmalarına katıldı.
Maden ocaklarındaki dar ve kapalı alanlarda uzun süre çalışmanın sağladığı tecrübe sayesinde “girilemez” denilen yerlere ulaşan maden işçileri, kömür ocaklarında uygun boyutlarda kestikleri ahşap malzemeleri tavan kısmına sıkıştırarak göçüğün oluşmasını engelleyen “domuzdamı” ve “direk vurma” yöntemlerini deprem bölgesindeki arama kurtarma çalışmaları sırasında uyguladı.
Kendi güvenlikleri açısından da önemli olan tahkimat yöntemleri sayesinde enkazın çökmesini engelleyerek yaşam koridoru oluşturan madenciler, bu sayede depremzedeleri yıkıntılar arasından çıkarmayı başardı.
“KURTARDIĞIMIZ HER CAN BİZE UMUT OLDU”
Adıyaman’da kurtarma çalışmalarına katılan 18 yıllık maden işçisi Sinan Durdu AA muhabirine, deprem bölgesine gittiklerinde hiç zaman kaybetmeden enkazdan hayat kurtarmaya çalıştıklarını, kurtardıkları her canın kendileri için umut olduğunu söyledi.
Durdu, madende öğrendiklerini deprem bölgesinde uyguladıklarını belirterek, “Yıllardır madende çalışıyoruz. Enkaz altına girdiğimizde binalar yıkıktı, çatlaktı, sürekli depremler oluyordu. Aynı zamanda kendi sağlığımızı düşünmek zorundaydık. Madende öğrendiğimiz, ağaçtan yapılan ‘domuzdamı’ ve ‘direk vurma’ gibi her gün yaptığımız çalışma sistemlerimizi deprem bölgesinde uyguladık. Başarılı olduk çünkü daha hızlı ilerlememizi ve canlarımıza ulaşmamızı sağladı.” diye konuştu.
‘ŞİMDİ TÜM KURTARMA EKİPLERİNİN BU YÖNTEMİ ÖĞRENİYOR’
‘Tahkimat yöntemlerinin enkazın çökmesini engellediği için daha rahat çalışma ortamı sağladığını anlatan Durdu, “Domuzdamı düzgün yapıldığı zaman madende bir madencinin güvenebileceği en iyi, en sağlam tahkimat sistemidir ancak domuzdamı düzgün yapılmazsa madenciyi de öldürebilir. Madende meşe gibi sert ağaçlar kullanırız ama deprem bölgesinde dal parçası, direk parçası gibi elimize ne geçtiyse hızlıca yapıp canlar kurtardık.” ifadelerini kullandı.
Durdu, “domuzdamı” ve “direk vurma”yı daha önce sadece madencilerin bildiğini dile getirerek, şimdi tüm kurtarma ekiplerinin bu yöntemi öğrendiğini sözlerine ekledi.
“ENKAZA KORKMADAN GİRDİK”
Hatay’ın Kırıkhan ilçesindeki kurtarma çalışmalarına katılan madenci Çağdaş Kahraman da bölgeye gittiklerinde üzücü bir manzarayla karşılaştıklarını kaydetti.
Enkaza korkmadan girdiklerini belirten Kahraman, şöyle devam etti:
“Domuzdamı madencinin güvenliğini en üst seviyede tutan sistemdir. Depremde binalar göçmüş olduğu için madendeki yüksekliği yakalayamıyoruz. Titreşimden zarar görmeyelim, enkazda kalana ve kendimize zarar vermeyelim diye yeri geldi 1 metreye, yeri geldi 50 santime domuzdamı yapıldı. Çok dar yerlerde çalıştık. Madendeki tecrübelerimizle bu işin üstesinden geldik. Yaptığımız işe güvendiğimiz için hiçbir sıkıntı yaşamadık.”
Adıyaman’da kurtarma çalışmalarında yer alan 17 yıllık maden işçisi Murat Sönmez ise cesaretlerini mesleklerinden aldıklarını, madende bu işi yaptıkları için nerelerin daha çabuk göçeceğini, nasıl bir tahkimat sistemi yapılması gerektiğini çok iyi bildiklerini anlattı.
Kurtarma çalışmaları sırasında iki kez deprem olduğunu dile getiren Sönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bulunduğumuz yer alçaktı, içerideydik, depremde çıkamadık ama domuzdamı yaptığımız, tahkimatımıza güvendiğimiz için ‘Burası sağlam.’ diyerek rahatlıkla çalışmaya devam ettik. Domuzdamı hayat kurtaran bir tahkimat sistemidir. En çok bu sisteme güveniyoruz çünkü yerle tavanın bütün yükünü domuzdamı alıyor. Direklerin kırılma ihtimali var ama domuzdamı daha fazla katta yükü çekebiliyor. Daha çok alanı sağlam tuttuğu için altında ya da yanında rahatlıkla çalışabiliyoruz.”
Adıyaman’a kurtarma çalışmalarına katılan 17 yıllık madenci Ramazan Direk, deprem bölgesine vardıklarında insanların bir an önce enkaza girmelerini istediğini, tahkimat malzemeleri gelir gelmez güvenli şekilde enkaza girip depremzedelere ulaştıklarını ifade etti.
